Prezentacje naukowe przygotowywane są przy okazji różnych wydarzeń, choć one wszystkie mają oczywiście wspólny mianownik – naukowy charakter. Jednak prezentacje naukowe i ich tworzenie, choć może wydawać się inaczej, to wcale nie prosta sprawa. Sprawiają one problemy nawet najwytrwalszym weteranom, a co dopiero „świeżakom” – osobom dopiero uczącym się ich specjalnego przygotowania.
Prezentacje naukowe wygłaszane są na różnorakich konferencjach, zjazdach, sympozjach, seminariach, a nawet w szkołach i na uczelniach podczas lekcji i zajęć dydaktycznych. Co więcej, prezentacje naukowe były też pomysłem Komisji Edukacji Narodowej na egzamin maturalny. Maturzyści przygotowywali prezentacje naukowe na wybrane przez siebie tematy i wygłaszali je w ramach maturalnego egzaminu ustnego z języka polskiego.
Skoro prezentacje naukowe są tak powszechne, z pewnością wielu z nas zastanawia się jak przygotować w jaki sposób prawidłowo je przygotować. Na początku musimy sobie zdać sprawę z tego, czym są prezentacje naukowe. Najogólniej rzecz ujmując, są to wszelkie wystąpienia, podczas których wygłaszający prezentuje swoje poglądy oraz wyniki naukowych badań. Prezentacje naukowe można podzielić na kilka rodzajów: referaty, czyli wykłady konferencyjne, których czas trwania wynosi od pół godziny do trzech kwadransów, często są one zamawiane przez organizatorów konferencji i wygłaszane przez wybitne osobistości w danej dziedzinie; referaty mogą być plenarne – wygłaszane do wszystkich podczas sesji plenarnych i sekcyjne –wygłaszane są podczas sesji, które odbywają się równolegle; prezentacje naukowe kolejnych kategorii to komunikaty, które są znacznie krótsze i dotyczą raczej węższych zagadnień; następną kategorię stanowią wprowadzenia do dyskusji – wprowadzają one do dyskusji, są krótkie i w założeniu inspirujące, przedstawiające problem; prezentacje naukowe ostatniej kategorii to plakaty naukowe, które rozwiesza się na konferencyjnych tablicach, a następnie prowadzi się dyskusje na ich temat.
Obecnie, w dobie rozwoju technologii, prezentacje naukowe są bardzo często niezwykle rozwinięte. Składają się zwykle nie tylko z samego tekstu, który zostaje wygłoszony, ale i z prezentacji multimedialnej, która może mieć szeroki zakres. Mogą zostać wzbogacone o zdjęcia, zaawansowane wykresy, filmy wideo, symulacje itp.
Są pewne uniwersalne zasady obejmujące prezentacje naukowe. Pierwszą z nich jest skrótowość – dobrze, jakby prezentacja przekazywała maksimum treści w jak najmniejszej formie, gdyż według specjalistów w ten sposób najefektywniej dotrzemy do naszych odbiorców. Prezentacje naukowe powinny być też wygłaszane jasnym, zrozumiałym językiem, chyba, że zwracamy się do specjalistów i mamy pewność, że wszystko, co powiemy, zostanie przez nich doskonale zrozumiane. Z tego wynika trzecia zasada – prezentacje naukowe powinny być dostosowane do odbiorców. Po czwarte, powinny być one oczywiście na temat, choć dopuszczalne są dygresje, ale wszystko w granicach rozsądku – nie należy odchodzić zanadto od tematyki.