Emocje można wyrazić nie tylko za pomocą ekspresywizmów. Wpływ na powstanie wypowiedzi ukazującej uczucia ma także szereg innych czynności. Są nimi przede wszystkim: odpowiednia intonacja i akcent, wykrzyknienia i pytania oraz czasowniki zaprzeczone, elipsy i inwersje, dobór słownictwa i apostrofy.

Ekspresywnie

Ekspresywna funkcja języka polega na ukazywaniu w wypowiedzi stanu wewnętrznego oraz emocji osoby wypowiadającej. Następuje to za pomocą środków językowych, które zdradzają uczucia osoby mówiącej wobec konkretnej sytuacji, tematu albo odbiorcy. W celu umocnienia wypowiedzi stosuje się więc wyrazy nacechowane emocjonalnie. Dominują w nich czasowniki w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Dużo jest również zaimków osobowych takich jak: ja, mnie lub mój. Widać tam również wykrzyknienia i pytania retoryczne, wielokropki i wiele epitetów. Wypowiedzi mają charakter subiektywny. W skrócie, nadawca pokazuje emocje wobec odbiorcy poprzez określenia, zwroty pejoratywne. Takie wyrażenia wzmagają barwę uczuć ukazywanych treści. Łatwiej jest przedstawiać świat emocjami zarówno w języku jak i w malarstwie, ze względu na to, że człowiek jest istotą silnie uczuciową. Każdy odczuwa wobec innego człowieka jakąś emocję, porusza się przy tym po skali od miłości do nienawiści. Takie emocjonalizmy wyrażają także stosunek autora, lub bohaterów jakiegoś tekstu, do rzeczywistości lub przedstawionej treści.

Impresywnie

Takie wypowiedzi pełną często także funkcja impresywną. Charakteryzuje się ona wywieraniem wpływu na odbiorcę. Ma za zadanie nakłonić go do podejmowania decyzji, działań i przedsięwzięć. Wywołuje u niego konkretne reakcje. Impresywy występują przede wszystkim w: komendach, poleceniach, poradnikach, instrukcjach, prośbach, podaniach, sloganach, reklamach, poezji, wyznaniach, publicystyce, codziennej rozmowie.

Konkluzja

Na podstawie wykresu zamieszczonego w tekście R. Grzegorczykowej1 można sformułować wnioski, że wyrażenia ekspresywne są nośnikami informacji takich jak emocje i oceny w odniesieniu do obiektu lub wydarzenia zakomunikowanego językowo. Z nich wynikają czyste emocje, te związane z ocenami oraz obiektywne, czyli wielkość, wartość i intensywność. Z czystych emocji wyłaniają się: sympatia i antypatia, złość, gniew, litość, pobłażanie i pogarda oraz radość, smutek, żal, zdziwienie. Emocje związane z ocenami mogą być pozytywne albo negatywne. Istnieją również takie, które są emocjami obiektywnymi. Tu pojawiają się takie informacje o stosunku nadawcy do konkretnego zjawiska jak: małość i sympatia, kruchość i litość, wielkość i intensywność odczuwania. Przykładami emocji komunikowanych językowo są: maluszek, bachor, konik, idiota, debil, kobiecina, małolacik, niestety, na szczęście, szmira, arcydzieło, bezczelny, kociątko, truchło, klucha, suchutki, mokrutki. Istnieją także emocje w stosunku do rzeczywistości, które nie są zakomunikowane językowo odbiorcy, dzielą się jedynie na pozytywne, czyli aprobata, oraz negatywne, czyli dezaprobata i niechęć.

 19. R. Grzegorczykowa, Struktura semantyczna wyrażeń w: Z zagadnień… s.123