Stopnie naukowe w Polsce to sprawa, która jest uregulowana prawnie poprzez ustawę z 14 marca 2003 roku o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. W Polsce w wyniku procesu edukacyjnego można zdobyć różnorakie tytuły zawodowe, m.in. licencjat, magister, inżynier. Przyznawane są one po ukończeniu pierwszego lub drugiego stopnia studiów. Stopnie naukowe w Polsce przyznawane są dopiero po ukończeniu trzeciego stopnia studiów.

Mamy dwa stopnie naukowe w Polsce. Pierwszym z nich jest doktor. Pochodzi od z łaciny, gdzie doctor oznacza nauczyciela bądź mistrza. O stopień ten może ubiegać się osoba, która spełni kilka warunków. Musi już posiadać tytuł zawodowy magistra, lekarza, magistra inżyniera albo równorzędny, następnie zdać egzaminy doktorskie i napisać oraz obronić rozprawę doktorską, tzw. dysertację. Stopień ten może być nadany tylko przez placówki do tego upoważnione, są to zwykle szkoły wyższe, np. Uniwersytet Jagielloński czy Uniwersytet Warszawski. W swojej pracy doktorskiej należy przedstawić jakiś problem badawczy, rozwiązać go i wykazać się wiedzą naukową. Pisana jest ona pod okiem promotora. Obrona takiej pracy, podczas której niejako nadaje się stopnie naukowe w Polsce, jest publiczna – każdy może sobie na nią przyjść i wysłuchać jej obrony.

Stopnie naukowe w Polsce obejmują także stopień doktora habilitowanego. Jest wyższym stopniem niż doktor. Jego zdobycie jest także obwarowane pewnymi zasadami. Sama nazwa pochodzi z łacińskiego habilitas, które oznacza zdatność, zręczność. Tytuł ten może uprawniać do prowadzenia zajęć i samodzielnego nauczania danej dziedziny, możliwości bycia promotorem osoby ubiegającej się o niższy stopień naukowy oraz recenzowania rozpraw, których autorzy ubiegają się o stopnie naukowe w Polsce.

Stopnie naukowe w Polsce rozkładają się tak, że to właśnie stopień doktora habilitowanego jest tym najwyższym. Później można już ubiegać się o tytuł naukowy profesora. Stopień doktora habilitowanego może być nadany w różny sposób. Pierwszy z nich polega na tym, że odbywa się przewód habilitacyjny, jest to tzw. stara procedura. Druga metoda to nowa procedura, nie ma w niej pojęcia „przewodu habilitacyjnego”, należy spełnić określone kryteria formalne, wiele czynności należy do komisji habilitacyjnej, brak jest kolokwium habilitacyjnego, a kandydat na doktora habilitowanego nie wygłasza wykładu habilitacyjnego.

Stopnie naukowe w Polsce i istnienie stopnia doktora habilitowanego często budzi gorące dyskusje, które wyłaniają przeciwników i zwolenników habilitacji. Przeciwnicy podkreślają, że tytuł ten rodzi niespójności, jeśli wziąć pod uwagę stopnie naukowe w krajach anglosaskich i Europie, co ma utrudniać ścieżkę kariery naukowej. Zwolennicy habilitacji wskazują na to, że w sposób obiektywny podkreśla i uznaje ona dorobek naukowy.

Tak czy inaczej, stopnie naukowe w Polsce od dawna pozostają w niezmienionej formie i tak mamy stopień doktora i doktora habilitacyjnego. Dążą do ich zdobycia naukowcy oraz badacze, którzy muszą sporo się napracować, by przed swoim nazwiskiem dopisać magiczne dr lub dr hab.